Хүний тархи толгой ясны дотор байх учир түүний дээд тал нь гавлын дотор талын хэлбэртэй байна. Хүний тархины жин дунджаар 1830 г бөгөөд эр эмийн ялгаа 100г аас хэтэрдэггүй гэж үзсэн. Тархины хүндийн жинг биеийн жинд харьцуулж үзвэл хүн дэлхий дээрх хамгийн том тархитай амьтан юм.
Арын тархины доод хэсэг нь уртавтар тархи, дээд хэсэг нь жинхэнэ арын тархи юм.
Уртавтар тархи ба түүний хажууд варолиевын холбоо гэдэг тархины дамжуурга нь амьсгалах , хоол боловсруулах, зүрхний ажиллагаа эдийн солилцоо зэрэг бие махбодын нарийн үйлийг зохиүцуулдаг. Уртавтар тархинд хамгаалах рефлекс найттах ,ханиах , хүүхэн харааны хувиралт гэх мэт үүсгэх төв бий. Уртавтар тархи нь 2,5-3 см орчим урттай , 1,5 см өргөн, 1 см зузаантай нугасны шууд үргэлжлэл бөгөөд дагз ясны налуу дээр байрласан байна. Уртавтар тархинд амьсгал, зүрх, судасны болон хоол боловсруулах эрхтний үйл ажиллагааг зохицуулах төвүүд оршино.
Бага тархи нь хөдөлгөөний тэнцвэр зохиоцуулах, булчингийн тэнхлийн хэвийн тэнхэл гэнэт буурч сул дорой болдог. Энэ нь хүнийг ямар нэг хөдөлгөөний үед түргэн ядардаг болгож байна. Иймээс хөдөлгөөн нь зөв биш, баримжаагүй болдгоос толгой ба хөл гар чичэрч ямар нэг ажилыг гүйцтгэхэд саад болох нь элбэг. Бага тархи нь биеийн тэнцвэр ухамсартай ухамсаргүй үүргийг зохицуулна.
Дунд тархи нь дөрвөн төвгөр ба тархины сууриас улаан цөм ба хар эд бүтнэ. Үүний гол үүрэг нь булчингийн тэнхлийн жигд ажиллагааг хувиарлан зохицуулахад оршино. Энэ тархинд бас бие тэнцүүрийн рефлексийн нум зам бий болно. Рефлекс нь биеийн байдал өөрчлөгдөхөд түүнийг хэвийн зөв байдалд нь оруулж өгнө. Хөдөлгөөн биеийн эрхтний байрлалы. н рефлекс нь биеийн эргэлт дэхь шулуун хөдөлгөөний үед үүснэ. Баримжаалах рефлекс нь гэрэл дууны цочрол өгөгдөж нүд толгой хөдлөх үед үүснэ.
Дунд тархины дотоод бүтэц
Дунд тархийг хөндлөн зүсэж үзэхэд дөрвөн толгодтой дээвэр ба тархины хөл гэж хоёр хуваана. Хөлийг нь хар бодисоор дайруулан зүсэхэд суурь ба дээврийн доорх гэж хоёр хуваагдана. Дөрвөн толгод ба тархины хөл хоёрын хооронд дунд тархины хөндийн үлдэгдэл болох сувгийг усан суваг гэнэ. Энэ сувганд ар тархины IҮ ховдлыг 111-ховдолтой холбодог.
Дунд тархи түүхэн хөгжлөөс үзэхэд харааны дээд төвийн дор нөлөө бүхий газраас шууд үүсэн гарсан учир дунд тархинд нүдийг мэдрэлжүүлэх мэдрэлийн төвүүд байхаас гадна хараа болон сонсголын анхдагч төвүүд орших дөрвөн толгод гол хэсэг нь болно. Завсрын тархи энэ тархинд харааны төвгөр гэдэг тархи цайвар бодис, төвгөрийн доод хэсэг байрлана. Завсрын тархи нь төрөлхийн нарийн хөдөлгөөн тухайлбал зөн билэг инстикт зэрэг ажиллагааны эрхтний төв байрлана. Харааны төвгөрийн доройтлоос эрхтнүүдийн мэдрэх чадвар муудах буюу буурч алдагдах явдал бий. Цайвар бодисын доройтлоос хүний биеийн нилээд төрлийн хөдөлгөөн муудах ба хөдөлгөөнгүй ч болох явдал байдаг.төвгөрийн доод хэсэг нь вегатет нь дотоод мэдрэлийн тогтолцооны дээд эрхтэн юм. Энэ тархи нь зөн билэг, сэтгэлийн мэдрэмтгий чухал үүрэгтэй.
Их тархи
Их тархи нь тархины бусад хэсгүүдийн дээд талд орших бөгөөд хоорондоо тархилаг биеэр холбогдсон баруун, зүүн тал бөмбөлөг гэсэн 2 үндсэн хэсгээс тогтоно. Их тархи нь гадна талаасаа цайвар бор өнгийн нимгэн давхаргаар хучигдсан давхарга нь 1-4 мм зузаан, мэдрэлийн эсийн 6 үеэс тогтсон байдаг.
No comments:
Post a Comment